Het feit dat er uit Noorwegen uitstekende tv-series voortkomen is bij velen wel bekend. Menig Nederlander brengt zijn of haar avonden door op de bank met een goede Noorse misdaadserie op Netflix of één van de andere streamingdiensten. Naast series zien we de afgelopen jaren ook wat meer films bedoeld voor een breed internationaal publiek uit Noorwegen komen. Wat echter minder bekend zal zijn, is dat veel Noorse filmmakers zich toeleggen op de korte film. Het filmfestival Go Short, georganiseerd in Nijmegen van 1 tot 5 april probeert hier verandering in te brengen. Noorwegen vormt dan namelijk één van de hoofdthema’s onder de titel ‘We are Norway’ met in ieder geval 16 korte films van Noorse bodem.

De Noorse korte films zijn verdeeld over drie programma’s. Met het programma ‘Humans of Norway’ wordt de mens met al haar vreemde, wrede en hartverwarmende karaktertrekken getoond. Het onderzoekende gedrag van kinderen en jongeren staat centraal in verschillende coming-of-age films die onderdeel zijn van het programma ‘Norwegian Girl Gangs’. Daarnaast is het cynische gevoel voor humor van de Noren een element dat niet mocht ontbreken. Dat staat dus centraal in het derde programma: ‘Cynical Comedy from the North’.  

Opnaarnoorwegen.nl kreeg van de organisatie van het festival de kans om een zestal korte films die op Go Short worden getoond alvast te bekijken. In korte films is er – vanwege de duur van ongeveer 5 tot 20 minuten – weinig tijd om plot en karakters uit te werken. Veel wordt dan ook aan de verbeelding en interpretatie van de kijker overgelaten. Hier moet je van houden, maar de zes door mij bekeken films boden een interessant inzicht in de maatschappij en cultuur van Noorwegen. Of, zoals de organisatie zelf schrijft:

We hebben voor Noorwegen gekozen omdat de (korte)filmcultuur uit Noorwegen zich kenmerkt om publieksvriendelijke films met een duidelijk randje. Het land dat bekendstaat om haar prachtige natuur, welvaart en een bevolking die zich tot de gelukkigsten ter wereld mag rekenen, brengt filmmakers voort die vlijmscherp onze menselijke natuur observeren en blootleggen.

Goed om dit perspectief eens te nemen, want op deze website gaat het toch met name om ‘oppervlakkige’ zaken rondom het organiseren en houden van een vakantie in Noorwegen.

Luchtige alledaagsheid

De korte films ‘The Committee’ en ‘The Weight of Spring’ vormden de meest luchtige films die ik heb bekeken. In The Committee moet een uit een Noor, Fin en Zweed samengesteld comité besluiten wat het nieuwe kunstwerk wordt op het drielandenpunt tussen Noorwegen, Zweden en Finland. Een op het oog makkelijke opdracht, zeker gezien de overeenkomsten tussen deze drie Scandinavische landen, maar als puntje bij paaltje komt blijkt het toch lastig voor de leden van de commissie om niet te veel in te zoomen op de verschillen tussen de landen.

The Weight of Spring voltrekt zich zonder dialoog of duidelijk plot. De film vormt een collage van emotionele momenten in het leven van allerlei soorten gewone Noren in de familiesfeer. De film biedt de kijker een kleine maar gedetailleerde blik in het Noorse leven, met al het moois en lelijks dat zich daar afspeelt.

Scene uit ‘The Weight of Spring’

Jong zijn als belangrijk thema

In de vier overige films was – toevallig of niet – ‘jeugd’ een groot thema. Zo zoomt ‘The Hunger’ in op Jorgen, een zestien jaar oude puber. Zonder dat precies duidelijk wordt waarom, wil hij zich bewijzen en de stap naar mannelijkheid zo snel mogelijk maken. Om dit te doen zoekt hij de randen van de maatschappij op. Randen die zelfs in Noorwegen niet al te rooskleurig zijn.

Veel jonger, maar qua gedrag niet veel terughoudender, zijn de kinderen in ‘To open, to see’. Een groep kinderen van ongeveer tien jaar vindt op een schooluitje een aangespoelde bruinvis. Nieuwsgierigheid neemt al snel de overhand en opgejut door elkaar maken ze de bruinvis open. Wat er vervolgens gebeurt is iets wat je zelf moet gaan zien, het hier beschrijven geeft namelijk te veel weg.

Go Short: To open to see
Scene uit ‘To open to see’

Dan is er nog film ‘Water bears’. Ook een film waarin kinderen centraal staan en die veel aan de interpretatie van de kijker overlaat. Pesten en de keuze om wel of niet toe te kijken staat hier centraal.

Maar hoe is het dan gesteld met de natuur in de films? Je zou verwachten dat de Noorse natuurpracht een belangrijk onderdeel vormt van de korte films. In de praktijk valt dit wat tegen. Misschien omdat het voor de filmmakers te veel als een cliché voelt om hier echt op in te zoomen. Toch kom je de rol van natuur in iedere film impliciet wel tegen.

Misschien nog wel het meest in ‘Sami Boy’. Deze film, waar een puberjongen wonend op een rendierboerderbij in Noors Lapland de hoofdpersoon is, maakt knap duidelijk hoe zelfs de meest uitgestrekte natuur benauwend kan werken en je kan drijven tot een uitputtende worsteling (de hoofdfoto bij dit artikel is een scene uit Sami Boy).

Go Short als extra dimensie voor je vakantie naar Noorwegen

Als het genre je aanspreekt dan zijn de Noorse korte films de moeite waard. Ze bieden je een verdieping op de Noorse cultuur en maatschappij en een blik op het land die je anders niet zo snel zal krijgen. Ik kan me voorstellen dat je gedurende je vakantie naar Noorwegen toch net met andere ogen naar het land kijkt, en dat is natuurlijk alleen maar goed.

Over Go Short

Go Short – International Short Film Festival Nijmegen is hét Oscarkwalificerende festival voor de korte film in Nederland. Van 1 tot en met 5 april 2020 vindt de 12e  editie van Go Short plaats in en rondom filmhuis LUX te Nijmegen. In 5 festivaldagen ontdek je het beste dat korte film te bieden heeft. In animatie, documentaire, fictie en VR films vertellen internationale makers uiteenlopende verhalen. De beste recente korte films van Europa worden vertoond en de Go Short Awards worden uitgereikt. Naast het competitieprogramma biedt Go Short diverse focusprogramma’s, een uitgebreid randprogramma, educatieve activiteiten, workshops, feestjes en ontmoetingsplekken voor filmmakers, professionals en publiek. Go Short maakt van Nijmegen dé kortefilmhotspot!. Tickets zijn verkrijgbaar vanaf 5 maart. Voor meer informatie: www.goshort.nl.