De schitterende natuur in Noorwegen zorgt ervoor dat het land zeer in trek is bij wandelaars. Overal in het land zijn mooie dagtochten te maken, maar het mooiste is toch om twee of meer dagen in de bergen te vertoeven. Een manier waarop je dit kunt aanpakken is het maken van een (berg)huttentocht. Heb je nog nooit een huttentocht in Noorwegen gedaan? In dit artikel help ik je op weg bij het van hut naar hut wandelen in Noorwegen!

Het is prachtig dat dit in Noorwegen op deze manier is georganiseerd want, een paar dagen vertoeven in de bergen is hierdoor heel laagdrempelig geworden. Ook als je geen doorgewinterde bergsporter bent, kun je een geweldige tijd beleven.

Groot netwerk van hutten

De Noorse toeristenvereniging (‘Den Norkse Turistforening‘, of ook DNT) onderhoudt een netwerk van maar liefst 20.000 kilometer aan wandelpaden en 500 hutten, verspreid over heel Noorwegen. Je moet dus aardig wat afwandelen om ze allemaal te kunnen bezoeken! Dit dichte netwerk zorgt ervoor dat je vrij gemakkelijk van hut naar hut kunt wandelen in Noorwegen. Je kunt volgens overnachten in de hutten. Deze hutten bieden naast slaapplaatsen nog meer faciliteiten, waardoor je zelf een stuk minder spullen mee hoeft te dragen.

De hoogstgelegen bediende DNT-hut van Noorwegen is Fannaråkhytta, gelegen op 2.068m

De hoogstgelegen bediende DNT-hut van Noorwegen is Fannaråkhytta, gelegen op 2.068m. Fotocredit: Thomas Rasmus Skaug / Visitnorway.com

 

Hoe werkt het met die hutten?

Goed, er zijn dus zo’n 500 berghutten in Noorwegen waar je als buitensporter gebruik van kunt maken. Maar hoe gaat een huttentocht in Noorwegen dan precies in zijn werk? Het antwoord op deze vraag is afhankelijk van het soort hut dat je bezoekt. Er zijn namelijk drie types.

Bediende hutten

De eerste soort die ik wil bespreken zijn de bediende hutten. Dit zijn hutten waar altijd personeel van de DNT aanwezig is en deze hutten fungeren als een soort berghotel. ’s Avonds kun je er bijvoorbeeld voor kiezen om gebruik te maken van het diner wat er geserveerd wordt. Vaak zijn het drie gangen: soep, hoofdgerecht en toetje. Het eten is niet al te culinair, maar vaak wel erg goed. Zeker na een lange dag in de bergen! Als je geluk hebt, serveren ze bijvoorbeeld vis die diezelfde dag gevangen is in een meertje in de buurt. Smullen! En de volgende ochtend kun je ook gebruikmaken van het ontbijtbuffet voordat je weer op weg gaat.

Qua slapen is er in deze hutten vaak de mogelijkheid om een kamer voor 1 of 2, 3 of 4 personen te krijgen wanneer je gesteld bent op wat meer privacy en niet op een slaapzaal wil slapen (zie onder). Afgezien van enkele bediende hutten waar je een kamer kunt reserveren, is het echter wel wie het eerst komt, wie het eerst maalt. En aangezien deze hutten vaak liggen op de wat drukkere routes, kan het zijn dat je buiten de boot valt.

Ook is een verblijf in deze hutten natuurlijk wat duurder dan bij de andere types. Deelname aan het diner of ontbijtbuffet is optioneel maar kost wel extra. Via de site van de DNT kun je een handig prijsoverzicht vinden. Bediende hutten zijn de grootste hutten die er zijn, soms bieden ze plek aan meer dan 100 mensen.

 Ontbijtbuffet in de bediende hut Geiterygghytta

Ontbijtbuffet in de bediende hut Geiterygghytta – Fotocredit: Thomas Rasmus Skaug / Visitnorway.com

 

Zelfbedieningshutten

Naast bediende hutten, zijn er zelfbediedingshutten. De naam zegt het al: hier vind je geen DNT-personeel, maar ben je op jezelf aangewezen voor het maken van maaltijden. Gelukkig is er in deze hutten wel een proviandkast waar je eten kunt vinden. Aangezien dit eten een heel seizoen te eten moet zijn, gaat het om ingeblikt of ‘droog’ voedsel. Denk aan soepen, pasta, eten in poedervorm, makreel in blik, vruchten in blik, crackers, enzovoorts. Veel Noren kiezen er daarom voor om zelf wat extra (vers) eten mee te nemen om de maaltijd wat op te leuken. Maar ook als je dit niet doet, vind je er prima voedsel.

Deze hutten kunnen heel erg verschillen qua grootte. Er zijn zelfbedieningshutten die plek bieden aan tientallen mensen, maar ook hutjes die bij 10 personen al vol zitten. Alle info hierover vind je per hut via UT.no. De kosten in deze hutten zijn lager dan bij de bediende variant. Ook hier biedt de DNT weer een mooie prijsoverzichten: zowel voor het proviand in de hut, als voor de kosten voor het verblijf zelf.

Huttentocht in Noorwegen: Torehytten

De zelfbedieningshut Torehytten, gelegen op de Hardangervidda met op de achtergrond de berg Harteigen.

 

No-service hutten

De laatste soort is de no-service hut. Dit zijn hutten die heel erg lijken op de zelfbedieningshutten maar geen proviand op voorraad hebben. Het eten en drinken moet je dus allemaal zelf meenemen. Deze hutten liggen vaak op wat meer afgelegen plekken en zijn ook veelal wat kleiner. De prijzen voor het verblijf zijn gelijk aan die voor de zelfbedieningshutten.

Zorg ervoor dat je aan het begin van je huttentocht in Noorwegen weet welk type hut je onderweg gaat tegenkomen. Het is natuurlijk heel vervelend als je er na een lange wandeling achterkomt dat de hut waarin je wil overnachten geen proviand op voorraad heeft, terwijl je hier wel vanuit was gegaan..

De onbediende hut Stolsmarandalen van binnen.

De onbediende hut Stolsmarandalen van binnen. Fotocredit: Thomas Rasmus Skaug / Visitnorway.com

Welke faciliteiten kun je aantreffen in de hutten van de DNT?

Ongeacht welk soort hut je tijdens je huttentocht in Noorwegen tegenkomt, een aantal essentiële faciliteiten is altijd aanwezig.

Slaapplekken

Misschien wel de belangrijkste faciliteit voor een huttentocht in Noorwegen: bedden. Iedere DNT-hut heeft slaapplekken. Soms tientallen, soms slechts enkele. De DNT heeft echter wel als uitgangspunt dat er voor iedere wandelaar slaapplek gemaakt wordt. Dus ook al zit een hut vol, dan nog hoef je niet bang te zijn dat je wordt doorgestuurd naar de volgende hut. Dat kan immers nog uren lopen zijn.. In deze gevallen worden er schuimmatrassen op de vloer gelegd en kun je daar slapen.

Slapen gebeurt veelal op slaapzalen waar je met meerdere personen tegelijk slaapt. Dit is dus goed om je te beseffen voordat je besluit een huttentocht te maken. De privacy zal gedurende de tocht niet al te groot zijn. Verder is iedereen verplicht om een lakenzak mee te nemen. Dit is een heel dunne slaapzak waarmee je onder de aanwezige dekens kunt kruipen. Het voordeel hiervan is dat je geen zware slaapzak mee hoeft te nemen het is tegelijkertijd wel zo hygiënisch. Vergeet deze dus niet aan te schaffen voor vertrek (hoewel je ze in sommige bediende hutten ook kunt kopen)!

Kookvoorzieningen

In alle hutten, dus ook in de no-service hutten, zijn kookvoorzieningen aanwezig. De aanwezige fornuizen werken met gasflessen; je vindt er pannen in allerlei soorten en maken, borden, bestek en glazen. In de zelfbedieningshutten kun je op deze manier met het aanwezige proviand een maaltijd maken. Ook vind je alles wat je nodig hebt om te afwas te doen.

Huttentocht in Noorwegen: keuken.

Dit is hoe een keuken in een DNT-hut eruit kan zien.

Stroom

Als er al stroom aanwezig is in de hutten van de DNT dan is dat met name in de bediende hutten. Maar je kunt hier maar beter niet op rekenen. Wees dus zuinig met elektrische apparaten (telefoon, camera, e-readers, etc). Het kan voorkomen dat je deze dagenlang niet kunt opladen. Even omschakelen dus met hoe het thuis is, maar het zorgt misschien wel voor wat rust in het hoofd..

Water

Water is uiteraard ook altijd aanwezig, maar vaak niet zoals we dat thuis gewend zijn. Op stromend water moet je namelijk niet rekenen (hoewel er wel een aantal hutten is met stromend én warm water). In de meeste gevallen is het de taak van de mensen die van de hut gebruik maken om het water uit een naastgelegen beek of meer te halen. Dit water is namelijk gewoon drinkbaar! Vervolgens wordt het boven de kachel of op het gas opgewarmd als je warm water voor de afwas of de koffie of thee nodig hebt.

Sanitair (of het gebrek daaraan..)

Tja, geen stromend water betekent vaak ook geen riolering.. En geen riolering betekent dat het voor veel mensen even slikken is als ze het sanitair zien bij de Noorse berghutten. De toiletten zijn namelijk ouderwetse ‘poepdozen’. Vaak vind je enkele tientallen meters verwijderd van de berghut een houten gebouwtje met daarin enkele van deze toiletten. Alvast excuses voor deze onsmakelijke beschrijving, maar je behoefte kom op de grote hoop van jouw voorgangers waardoor de stank nadrukkelijk aanwezig is en je zo snel mogelijk weer naar buiten wil gaan. De DNT probeert de stank zoveel mogelijk te verhinderen door een emmer aarde naast het toilet te zetten wat je nadat je je ding gedaan hebt in het toilet kan gooien, maar om nou te zeggen dat dit heel veel effect heeft.. Toiletpapier is overigens wel aanwezig en de toiletten worden ook brandschoon gehouden.

Ook hoef je geen rekening te houden met de aanwezigheid van douches. Er zijn uitzonderingen, maar over het algemeen ben je aangewezen op een meertje of beek in de buurt om je te wassen. Op een zomerse dag is dit natuurlijk heerlijk, maar als het wat kouder is dan is het even doorbijten. Ook kun je natuurlijk wat water opwarmen in de hut en je daarmee wassen. En soms is er bij de hut een soort ‘natuurdouche’ in elkaar geklust door een slang in een hoger gelegen stroompje te hangen en zo waterdruk tot stand te brengen.

Tørkerom, ofwel de droogkamer

Wat je in elke Noorse berghut aantreft is de Tørkerom. Dit is een kamer die heel warm wordt gehouden met een kachel waar iedereen die gebruik maakt van de hut zijn natte kleding te drogen kan hangen. Heel fijn als je lang door de regen hebt moeten lopen, of juist flink hebt gezweet. Ook stelt dit je in staat wat kleding simpel te wassen met bijvoorbeeld Biotex en het vervolgens op tijd gedroogd te krijgen voor de volgende dag. Typisch Noors en heel handig!

Kachels

Ook in de zomer kan het hoog in de bergen koud worden, zeker ’s nachts. De hutten van de DNT worden daarom warm gehouden door één of meerdere kachels. Ben je de eerste wandelaar van de dag in de hut? Steek dan de kachel aan. Je medereizigers zullen je dankbaar zijn! Hout vind je vaak buiten de hut. Normaal gesproken is er meer dan genoeg, maar je kunt je steentje bijdragen door zelf wat hout te hakken.

Sleutel

Het kan voorkomen dat een DNT-hut afgesloten is met een hangslot. Dit komt vooral voor in het laagseizoen of bij hutten die niet zoveel bezocht worden. In deze gevallen is het handig om een sleutel van de DNT bij je te hebben. Deze sleutel maakt het slot bij alle DNT-hutten open, waardoor je toch naar binnen kan. Voor leden van de DNT is deze sleutel gratis te krijgen. Wel moet je wat borg betalen. Je kunt de sleutel bestellen via de website van de DNT.

Wat is de etiquette in een Noorse berghut?

Zeker als je voor het eerste een huttentocht in Noorwegen loopt, kan je eerste nacht in een berghut misschien wat spannend zijn. Want wat is er gebruikelijk, en wat niet? In het laatste deel van dit artikel vertel ik je waar je aan moet denken en op moet letten.

Hou rekening met elkaar

Dit is wellicht een inkoppertje, maar misschien wel de belangrijkste ‘regel’: hou rekening met de andere bezoekers van de hut. Concreet betekent dit dat je je rommel netjes opruimt, de afwas doet, niet teveel ruimte inneemt in de gemeenschappelijke ruimtes en niet teveel lawaai maakt. Wandelaars gaan over het algemeen op tijd naar bed en worden vroeg wakker. Het is dan ook het beste om dit ritme te volgen. Het is geen probleem om wat later te gaan slapen, maar zorg ervoor dat je dan stilletjes je bed op zoekt en niet de hele slaapzaal wakker maakt. Omgekeerd zul je zien dat de vroege vogels rekening houden met diegenen die wat langer willen blijven liggen.

Schrijf je in en hou bij wat je gebruikt

In elke DNT-hut ligt een groot boek waar elke bezoeker zich moet inschrijven als hij of zij gebruik wil maken van de faciliteiten van de hut. Ook als je niet blijft slapen! Je geeft hier je naam en wat andere gegevens op zodat de DNT weet wie er is geweest. Verder wordt er – in het geval van zelfbededieningshutten – van je verwacht dat je goed bijhoudt wat je uit de proviandkast haalt. Hiervoor zijn in de hut speciale briefjes aanwezig die dit zo makkelijk mogelijk maken. Op het moment dat je weggaat, gooi je dit briefje in de daarvoor aanwezige bus en worden de kosten voor het proviand enkele weken later van je creditcard afgeschreven. Op deze manier hoef je tijdens een huttentocht in Noorwegen geen grote hoeveelheden content geld mee te nemen.

Dit systeem vertrouwt wel volledig op de eerlijkheid van de bezoekers, en het is prachtig dat dit nog kan in Noorwegen. Maar hier dus geen misbruik van, want de hele opzet van de Noorse berghutten staat of valt met deze manier van werken.

Zoek snel een bed

Dit is wel een belangrijke: nadat je jezelf hebt ingeschreven is het slim om meteen een slaapplek te ‘claimen’. Zeker als het druk wordt in de hut is het fijn als je weet dat jouw matras in ieder geval veilig gesteld is. Geen andere bezoeker zal er raar van opkijken als je jouw spullen bij een bed neerlegt. De meest bezoekers zullen ook bereid zijn om van plek te veranderen als je bijvoorbeeld met een gezin met jonge kinderen bent en met z’n allen bij elkaar wil liggen. Zolang je het maar vriendelijk vraagt.

Maak eens een praatje

In het hoogseizoen zul je allerlei nationaliteiten tegen komen tijdens een huttentocht in Noorwegen. Het is sowieso gebruikelijk om elkaar te groeten tijdens de wandeling, maar ook in de hut is het leuk om wat mensen beter te leren kennen. Het kan je ook helpen bij de rest van de tocht als je bijvoorbeeld iemand spreekt die jouw route in tegenoverstelde richting doet. Dit is natuurlijk niet verplicht, maar ik vind het altijd interessant om te horen wat voor soort mensen ook graag de Noorse bergen opzoekt en het maakt een huttentocht in Noorwegen extra bijzonder.

Gezelligheid in de bediende hut Sota Sæter, gelegen in Breheimen en een van de populairste hutten van Noorwegen

Gezelligheid in de bediende hut Sota Sæter, gelegen in Breheimen en een van de populairste hutten van Noorwegen – Fotocredit: Christian Roth Christensen / Visitnorway.com

 

Een huttentocht in Noorwegen: doen!

Zo, dit is uiteindelijk een behoorlijk lang artikel geworden. Ik vond het echter belangrijk om een goede afspiegeling te geven van hoe een huttentocht in Noorwegen en een bezoek aan een DNT-hut er uit kan zien. Het is prachtig dat dit in Noorwegen op deze manier is georganiseerd, want een paar dagen vertoeven in de bergen is hierdoor heel laagdrempelig geworden. Ook als je geen doorgewinterde bergsporter bent, kun je een geweldige tijd beleven. Wacht dus niet langer en plan die huttentocht!

Enkele nuttige andere bronnen met informatie

En dan tot slot nog een nuttig filmpje van de DNT over een bezoek aan een Noorse berghut:

Heb je zelf wel eens een huttentocht in Noorwegen gelopen en wil je wat toevoegen aan dit artikel? Laat dan een reactie achter! Ik ben erg benieuwd naar ervaringen van andere Nederlanders.

Nuttige artikelen op deze site

Ben je op zoek naar nog meer informatie om jouw vakantie naar Noorwegen voor te bereiden? Lees dan bijvoorbeeld de volgende artikelen op deze website:

Wandelen in Noorwegen: wat moet ik weten?

Hoe is het weer in Noorwegen?

Met de auto naar Noorwegen: hoe pak je het aan?

Hoe vind ik goede vakantiehuisjes in Noorwegen? 

Noorwegen en alcohol: een volledig overzicht